چای سیاه: یک نوشیدنی گرم و خواص درمانی آن
چای سیاه یکی از محبوبترین نوشیدنیهای جهان است که از گیاه کاملیا سیننسیس (Camellia sinensis) تهیه میشود. این نوشیدنی علاوه بر طعم و عطر خوشایند، دارای خواص درمانی بسیاری است که در طب سنتی به آن اشاره شده است. در این مقاله به بررسی طبع، خواص، مضرات و مصلحات چای سیاه از منظر طب سنتی خواهیم پرداخت.
طبع چای سیاه
طبع چای سیاه بر اساس نظر حکمای طب سنتی، گرم و خشک در درجه دوم است. این گرما و خشکی باعث میشود که چای سیاه برای افراد با مزاج سرد و تَر مناسب باشد و بتواند مزاج آنها را تعادل بخشد. اما افراد با مزاج گرم و خشک باید در مصرف چای سیاه دقت کنند و حتماً آن را با مصلحات مناسب همراه کنند.
خواص چای سیاه
چای سیاه دارای خواص درمانی فراوانی است که در زیر به برخی از آنها اشاره میکنیم:
– افزایش انرژی و هوشیاری: چای سیاه حاوی کافئین است که موجب افزایش جریان خون به مغز و تحریک قلب میشود. این عامل باعث میشود که نوشیدن چای سیاه بتواند احساس خستگی را برطرف کند و به افزایش تمرکز، حافظه و هوشیاری کمک کند.
– پیشگیری از پیری زودرس: چای سیاه دارای تانن و آنتیاکسیدانهای قوی است که محافظ پوست در برابر رادیکالهای آزاد هستند. این مواد باعث مقابله با علائم پیر شدن پوست مانند چروک، لک و رفع تیرگی پوست مخصوصاً در نقطۀ رودۀ دو عقده شده است.
– تقویت دستگاه گوارش: چای سیاه به دلیل حضور تانین هایی که دارای خصیصۀ قابض هستند، به تقویت عضلات دستگاه گوارش کمک کرده و جلوی ریلاکس شدن آن هارابگیرد. همچنین چای سیاه باعث تلطیف اخلاط بلغمی غلیظ و پاکسازی اخلاط لزج از سطح دستگاه گوارش میشود و به درمان برخی از مشکلات گوارشی مانند اسهال، نفخ، یبوست و سوء هضم کمک میکند.
– پیشگیری از سنگ کلیه: چای سیاه به دلیل داشتن خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی، میتواند جلوی رشد باکتریهای مسبب عفونت کلیه را بگیرد و به پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک کند. همچنین چای سیاه باعث افزایش ترشح عرق و ادرار میشود و به دفع مواد زائد از بدن کمک میکند.
– تقویت قلب و عروق: چای سیاه حاوی فلاونوئیدهایی است که به کاهش فشار خون، کلسترول بد و تری گلیسیریدها کمک می کنند. این مواد همچنین باعث تقویت عروق خونی، جلوگیری از لخته شدن خون و پیشگیری از بروز بیماری های قلبی عروقی مانند سکته قلبی و سکته مغزی می شوند.
– مقابله با سرطان: چای سیاه حاوی پلیفنولهای ضد سرطان است که مانع رشد سلولهای سرطانی در بدن میشوند. این پلیفنولها باعث تثبیت DNA در سلولهای سالم و جلوگیری از تغییرات ژنتیکی در آنها میشوند. برخی از تحقیقات نشان دادهاند که نوشیدن چای سیاه میتواند خطر ابتلا به سرطان پروستات، پستان، روده بزرگ، پوست و رحم را کاهش دهد.
مضرات و منع مصرف چای سیاه
چای سیاه همچون هر نوشیدنی دیگر، در صورت استفادۀ نادرست و بى حساب، عارضۀ جبران ناپذیرى را به دنبال خود دارد. برخى از عوارض و منع مصرف چای سىاه عبارتند از:
– افزایش ضربان قلب: چای سىاه حاوى تئین است که یکى از فرم هاى کافئین است. تئین باعث تحریک قلب شده و ضربان قلب را افزایش مى دهد. بنابراین، افرادى که داراى ضربان قلب بالاتر از حد طبیعى (80) هستند، نباید چای سىاه بى حساب بخورند.