چای سیاه چینی: نوشیدنی باستانی با خواص شگفتانگیز
چای سیاه چینی یکی از انواع چای است که از برگهای گیاه کاملیا سیننسیس (Camellia sinensis) تولید میشود. این نوشیدنی باستانی در چین بیش از پنج هزار سال قبل شناخته شده و به دلیل طعم، عطر و خواص مفیدش در سراسر جهان محبوب است. چای سیاه چینی دارای مقادیر زیادی از آنتیاکسیدانها، کافئین، تانن، فلاونوئید و مواد معدنی است که میتواند برای سلامت قلب، مغز، پوست، دندان، استخوان و کاهش وزن مفید باشد. در این مقاله به بررسی تاریخچه، روش تولید، انواع و خواص چای سیاه چینی خواهیم پرداخت.
تاریخچه چای سیاه چینی
چای سیاه چینی از قدیمترین انواع چای در جهان است. برخی منابع تاریخی نشان میدهند که این نوشیدنی در دوران دودمان شانگ (Shang dynasty) در چین بین سالهای ۱۶۰۰ تا ۱۰۴۶ پیش از میلاد شناخته شده بود. اما نحوه تولید و مصرف آن با زمان تغییر کرد. در ابتدا برگهای چای را خشک میکردند و به صورت پودر در آب جوش حل میکردند. بعداً برگهای چای را با شیر، نمک، گوشت و سبزیجات مخلوط میکردند و به صورت سوپ میل میکردند. در دوران دودمان تانگ (Tang dynasty) بین سالهای ۶۱۸ تا ۹۰۷ میلادی، روش تولید و مصرف چای به شکل امروزی شکل گرفت. برگهای چای را پس از خشک کردن، فشار داده و به صورت کیکهای فشرده درآورده و با آب جوش ریخته و نوشیدند. این روش باعث شد که چای به راحتی قابل حمل و نگهداری شود و به کشورهای همسایه نظیر تبت، نپال، هند و ژاپن صادر شود. در دوران دودمان سونگ (Song dynasty) بین سالهای ۹۶۰ تا ۱۲۷۹ میلادی، روش جدیدی برای تولید چای ابداع شد. برگهای چای را پس از خشک کردن، آسیاب کرده و به صورت پودر در ظروف خزفی قرار داده و با آب جوش ریخته و با قاشق هم زده و نوشیدند. این روش باعث شد که چای به عنوان هنر و فرهنگ در جامعه چین جایگاه بالایی پیدا کند. در دوران دودمان مینگ (Ming dynasty) بین سالهای ۱۳۶۸ تا ۱۶۴۴ میلادی، روش سادهتر و معمولتر برای تولید و مصرف چای پیدا شد. برگهای چای را پس از خشک کردن، به صورت خام در آب جوش ریخته و نوشیدند. این روش باعث شد که طعم و عطر واقعی برگهای چای به خوبی حس شود. همچنین در این دوران، انواع مختلف چای سبز، سفید، قرمز (سیاه)، زرد، تخمیر شده (پوئر) و ژاسمین (گل) شناخته شدند. چای سیاه چینی که در ایران به آن چای قرمز میگویند، از برگهای چایی تولید میشود که پس از خشک کردن، به صورت کامل تخمیر میشوند. این تخمیر باعث میشود که رنگ برگهای چای از سبز به قرمز تغییر کند و طعم و عطر تلخ و شیرینی به آن بدهد. چای سیاه چینی در قرن شانزدهم میلادی توسط اروپاییها کشف شد و به سراسر دنیا پخش شد. امروزه چای سیاه چینی یکی از محبوبترین نوشیدنیهای جهان است و در هر کشور با روش و فرهنگ خاص خود مصرف میشود.
روش تولید چای سیاه چینی
چای سیاه چینی از برگهای چایی تولید میشود که پس از خشک کردن، به صورت کامل تخمیر میشوند. این تخمیر باعث میشود که رنگ برگهای چای از سبز به قرمز تغییر کند و طعم و عطر تلخ و شیرینی به آن بدهد. روش تولید چای سیاه چینی شامل مراحل زیر است:
– جمعآوری برگهای چای: برگهای چای را از گیاه کاملیا سیننسیس (Camellia sinensis) جمعآوری میکنند. معمولاً برگهای جوان و نرم گیاه را انتخاب میکنند که دارای کیفیت بالاتر هستند.
– خشک کردن برگهای چای: برگهای چای را در محل خشک و بادی قرار میدهند تا رطوبت آنها کم شود. این مرحله باعث میشود که برگهای چای نرم و انعطافپذیر شوند و آماده مرحله بعد شوند.
– پاره کردن برگهای چای: برگهای چای را با دست یا دستگاه پاره میکنند تا سطح آنها زیاد شود. این مرحله باعث میشود که عصاره و رنگ برگهای چای بهتر در آب جوش حل شود.
– تخمیر برگهای چای: برگهای چای را در محل گرم و مرطوب قرار میدهند تا فعالیت باکتریها و قارچها را تحریک کند. این مرحله باعث میشود که رنگ، طعم و عطر برگهای چای تغییر کند و خصوصیات چای سیاه چینی را به دست آورد.
– پخت برگهای چای: برگهای چای را در دمای بالا قرار میدهند تا فعالیت باکتریها و قارچها را متوقف کند. این مرحله باعث میشود که تخمیر برگهای چای به پایان برسد و خصوصیات آن ثابت شود.
– فیلتر کردن و بستهبندی برگهای چای: برگهای چای را از هم جدا کرده و از ضایعات و خاک پاک میکنند. سپس آنها را در بستههای مناسب قرار میدهند تا حفظ شود.