نبات سحرخیز: یک محصول ایرانی با خواص فوق‌العاده
نبات سحرخیز یکی از محصولات بومی و معروف ایران است که با استفاده از شکر، آب، زعفران و گلاب تهیه می‌شود. این نبات علاوه بر طعم خوشایند و مطبوع، دارای خواص درمانی و سلامتی بسیاری نیز هست. در این مقاله به بررسی تاریخچه، روش تهیه، انواع و خواص نبات سحرخیز خواهیم پرداخت.
تاریخچه نبات سحرخیز
نبات سحرخیز یک محصول قدیمی و اصیل ایران است که ریشه‌های آن به دوران باستان برمی‌گردد. برخی منابع تاریخی نشان می‌دهند که نبات سحرخیز در دوران هخامنشیان به عنوان یک شیرین‌کار و گاهی به عنوان یک دارو مورد استفاده قرار می‌گرفت. در دوران صفویه نیز نبات سحرخیز به عنوان یک هدیه و گاها به عنوان یک پاداش بین افراد رد و بدل می‌شد . در طول تاریخ، نبات سحرخیز همواره جزء محصولات مورد علاقه و پرطرفدار مردم ایران بوده و در مناسبت‌های مختلف مثل عید، نوروز، شب چله و غیره به کار می‌رفت.
روش تهیه نبات سحرخیز
برای تهیه نبات سحرخیز، ابتدا شکر را با آب جوشیده و به حالت شیره درآورده و سپس زعفران را به آن اضافه می‌کنند. پس از آن، شیره را با حرارت کم تا جایی جوشانده تا حالت کشدار پیدا کند. در این مرحله، گلاب را به شیره اضافه کرده و خوب هم می‌زنند. سپس شیره را روی صفحات فلزی روغن زده ریخته و با چوب‌های کوچک به شکل‌های دلخواه قطع می‌کنند. در نهایت، قطعات نبات را با آرد جوشانده پودر کرده و در جای خشک و خنک نگه می‌دارند.
انواع نبات سحرخیز
نبات سحرخیز در شکل‌ها و طعم‌های متفاوت عرضه می‌شود. بعضی از این شکل‌ها عبارتند از:
– نبات شاخه: این نوع نبات به شکل شاخه‌ای بلند و نازک است که معمولا در بسته‌های 500 گرمی یا 1 کیلوگرمی به فروش می‌رسد. این نبات می‌تواند سفید یا زعفرانی باشد و طعم آن شیرین و خوشمزه است.
– نبات چوبی: این نوع نبات به شکل قطعات کوچک و مستطیلی است که روی چوب‌های کوتاه قرار دارند. این نبات معمولا در بسته‌های 10 یا 20 عددی عرضه می‌شود و طعم آن می‌تواند سفید، زعفرانی، هل دار، نعناعی، پرتقالی و غیره باشد.
– نبات خرده: این نوع نبات به شکل قطعات ریز و پودری است که در بسته‌های 700 گرمی یا 1 کیلوگرمی فروخته می‌شود. این نبات معمولا سفید یا زعفرانی است و برای تزئین دسرها، شیرینی‌ها، آب نبات و غیره استفاده می‌شود.
– نبات مایع: این نوع نبات به شکل شیره‌ای است که در بطری‌های پلاستیکی 250 گرمی یا 500 گرمی عرضه می‌شود. این نبات زعفرانی است و برای تزئین دسرها، شیرینی‌ها، آب نبات و غیره استفاده می‌شود.
خواص نبات سحرخیز
نبات سحرخیز علاوه بر خوشمزگی، دارای خواص درمانی و سلامتی فراوانی است. برخی از این خواص عبارتند از:
– تقویت حافظه: نبات سحرخیز با توجه به دارا بودن زعفران، ماده‌ای با خاصیت تقویت حافظه و هوش، مفید برای افزایش قدرت تمرکز و یادگیری است.
– ضد سرفه: نبات سحرخیز با توجه به دارا بودن گلاب، ماده‌ای با خاصیت ضد التهاب و ضد عفونت، مفید برای درمان سرفه، خشکی حلق و التهابات دستگاه تنفسی است.
– ضد تهوع: نبات سحرخیز با توجه به دارا بودن هل، ماده‌ای با خاصیت ضد تشنج و ضد تهوع، مفید برای رفع حالت تهوع، استفراغ و سوء هاضمه است.
– ضد خستگی: نبات سحرخیز با توجه به دارا بودن شکر، منبع اصلی انرژی بدن، مفید برای رفع خستگی، کسالت و افسردگی است.